Stichting FrisseWind.nu streeft naar een open en eerlijk gesprek met iedereen die hart heeft voor de gezondheid van onze kinderen. Op deze pagina geven we antwoord op de meestgestelde vragen. Heb je een andere vraag? Mail naar mail@frissewind.nu of neem contact met ons op via Twitter: @FrisseWindNu
Stichting FrisseWind.nu is opgericht door bezorgde ouders uit de regio Kennemerland. Wij maken ons grote zorgen over de negatieve impact van de staalindustrie in dit drukbevolkte gebied. De stichting wordt gesteund door een brede achterban van (groot-) ouders, inwoners en experts.
Ons doel is een schone en veilige leefomgeving. Voor iedereen. Mens en dier.
TLDR: Wij willen dat de antieke en kankerverwekkende kooksfabriek 2 zo snel mogelijk wordt gesloten.
Concreter: we streven naar een gezonde leefomgeving waarbij de bedrijfsdoelstellingen van de één niet langer ten koste gaan van de gezondheid van vele anderen. Een tijdperk waarin het geven van ruime vergunningen niet meer normaal is, het overschrijden van vergunningen direct wordt gesignaleerd en gehandhaafd. En een tijd waarin bedrijven wel de volle verantwoordelijkheid nemen om werknemers en omwonenden te beschermen.
Nog concreter: de overlast van sommige fabrieken zoals de kooksfabrieken is extreem. Zo klagen we al jarenlang over de enorme stank en loopt het aantal klachten en incidenten alleen maar op. Er worden beloftes gedaan over investeringen in onderhoud, maar de effecten daarvan zullen we pas over jaren merken. Wij vinden dergelijke beloftes niet goed genoeg en willen dat gevaarlijke, ongezonde en achterstallig onderhouden bedrijfsonderdelen worden gesloten.
Klopt. Er zijn veel verschillende groepen bezig met dit onderwerp. Dat geeft wel aan hoe groot de zorgen en frustraties zijn. Dorpsraad Wijk aan Zee werkt vanuit en voor de leefbaarheid van Wijk aan Zee. Stichting IJmondig is ontstaan vanuit een groep milieu experts en ervaringsdeskundigen in de IJmond en houdt zich met name bezig met de kaders rondom milieuwetgeving. Stichting Schapenduinen richt zich op het beschermen van het Natura 2000 gebied. FrisseWind.Nu vertegenwoordigt ouders uit de hele regio Kennemerland. Alle betrokken stichtingen staan in nauw contact met elkaar. En we werken zoveel mogelijk samen.
Ja. Dat kan. Er zijn verschillende manieren om ons te steunen:
Honderd jaar geleden leefden we in een andere wereld. Denk maar aan de dingen van destijds die we nu niet meer normaal vinden. Of andersom, die sindsdien zijn uitgevonden. In de 21e eeuw en in een rijk en ontwikkeld land als Nederland moet je er als burger vanuit kunnen gaan dat je overal veilig kunt wonen en dat je gezondheid beschermd wordt. Dat heel veel mensen ernstige gezondheidsrisico's lopen omwille van het bedrijfsresultaat van één bedrijf is niet van deze tijd.
We zien in dorpen in de nabijheid van de fabriek veel gezinnen vertrekken, omdat de slechte luchtkwaliteit een te grote impact had op hun gezondheid. Maar verhuizen is géén oplossing. Alleen al in de IJmond wonen 160.000 mensen en evenzoveel dieren. Niemand verdient het dat de gezondheid wordt opgeofferd vanwege het resultaat van één bedrijf.
We proberen bewust te leven, maar er zijn zeker gebieden waarop wij zelf nog duurzamer zouden kunnen zijn. We zijn ons bewust van het effect van ons gedrag op anderen en houden ons aan de regels. Als burgers realiseren we ons dat dwang vanuit de overheid soms nodig is om ons gedrag te veranderen. Voor het bedrijfsleven geldt dat des te meer.
Nee. Wij zijn vóór een schone, gezonde leefomgeving en vinden dat de overheid en het bedrijfsleven er samen voor moeten zorgen dat dit gegarandeerd wordt. En dan is 'gezonder' of 'duurzaam' niet voldoende. En ook niet pas over 5 of 10 jaar. We vinden wel dat kooksgasfabriek 2 zo snel mogelijk moet sluiten.
Ooit was Hoogovens een ontzettend innovatief bedrijf waar heel Nederland trots op kon zijn. Maar die tijd is voorbij. Misschien was er sprake van de wet van de remmende voorsprong. Hoe dan ook heeft het de schijn tegen dat door de Indiase aandeelhouders het bedrijf is afgeroomd en er te weinig is geïnvesteerd in onderhoud en nieuwe innovaties. Neem bijvoorbeeld proefinstallatie Hisarna, een innovatieve technologie die met Nederlandse en Europese subsidies is ontwikkeld en nu in India wordt voortgezet.
Het is vervelend om toe te geven, maar nee: dat merken wij niet. Zo is er een hal gebouwd die de grafietregens in Wijk aan Zee, veroorzaakt door werkzaamheden met ROZA-slak, zou stoppen. Volgens Tata Steel zijn de grafietregens sindsdien ook gestopt, maar in de omringende dorpen vinden mensen nog steeds regelmatig allerlei vormen van Tata-stof op onze vensterbanken. In Wijk aan Zee worden de speeltuinen zelfs dagelijks schoongemaakt. Ook de stank is toegenomen. Eind 2020 hing er een paar keer zo’n heftige chemische lucht in Wijk aan Zee en Beverwijk-West, dat bewoners de brandweer belden. Ten slotte was de geluidsoverlast in de zomer van 2020 ernstig, zelfs tijdens een hittegolf kon niet niet met ramen open worden geslapen. Ook de depositie onderzoeken van RIVM in 2021 en 2022 toonden aan: het aantal gevaarlijk stoffen in onze omgeving is niet afgenomen.
Wij kennen de roadmap en de roadmap+ van Tata Steel en zijn gematigd blij met deze investeringen, maar ons vertrouwen dat deze maatregelen voldoende zullen zijn voor een gezonde en veilige leefomgeving op korte termijn, is nihil. Het pakket is in onze ogen ’too little, too late’ en bewijst dat Tata Steel de problematiek al veel eerder had kunnen en moeten aanpakken. Het ontbreekt in de plannen aan concrete doelstellingen en een concrete planning. We lezen eruit dat het bedrijf vooral op dezelfde vervuilende voet verder blijft gaan. Er worden géén rigoreuze maatregelen of aanpassingen aangekondigd die tot acute verbetering zullen leiden.
Oud directeur Henrar zei in een interview in Trouw tot 1,5 miljard euro nodig te hebben voor de verduurzaming van het bedrijf. SSAB heeft een overname afgeblazen omdat Tata Steel IJmuiden nooit op kostenefficiënte wijze binnen de duurzaamheidsstrategie kan passen. De aangekondigde investeringen zijn dan ook een druppel op de gloeiende plaat. Een giftige druppel bovendien, waarbij wij als omwonenden de vrijkomende giftige gassen mogen blijven inademen.
Strafrechtadvocaat Bénédicte Ficq, bekend van o.a. de tabakszaak, klaagt namens tientallen bezorgde burgers en stichtingen de bedrijven Tata Steel en Harsco Metals aan voor het moedwillig schaden van de gezondheid van mens en dier. Het gaat om een gebundelde aangifte bij het Openbaar Ministerie tegen de rechtspersonen en de (ex) leidinggevenden van de fabrieken.
Het staalbedrijf overschrijdt stelselmatig vergunningsvoorschriften en dumpt gewetenloos en opzettelijk gevaarlijke stoffen in de lucht en de bodem van een dichtbevolkt gebied. Daardoor lopen het milieu en de gezondheid van mensen én dieren ernstige schade op. Dit is strafbaar volgens het Wetboek van Strafrecht, artikel 173a. We willen dat de feitelijk leidinggevers hiervoor strafrechtelijk verantwoordelijk worden gesteld. Zo willen we een precedent scheppen om vergelijkbare situaties te voorkomen. In het geval van Tata Steel willen we bovendien dat de ziekmakende vervuiling per direct stopt en dat fabrieksonderdelen die niet functioneren worden gesloten.
Belanghebbende personen en rechtspersonen konden zich tot maart 2021 melden om zich bij de zaak aan te sluiten. Nu het onderzoek loopt is het niet meer mogelijk om je bij de aangifte aan te sluiten.
Het Openbaar Ministerie heeft in februari 2022 aangekondigd een strafrechtelijk onderzoek te starten. Zolang het onderzoek loopt, zullen hier geen uitspraken over worden gedaan.
Je kunt anoniem informatie delen door telefonisch contact op te nemen met TCI van de ILT-IOD. Bel: 070-4564577.
De overheid heeft een belangrijke rol in deze situatie. Zij leggen Tata Steel geen strobreed in de weg om inwoners te vergiftigen en bejubelen de ontwikkelingen bij het bedrijf. Er worden dwangsommen uitgeschreven, maar die kosten vallen in het niets bij het bedrijfsresultaat. Bij het uitschrijven van vergunningen en het nieuwe programma Tata Steel staat ‘de samenwerking’ tussen Tata Steel en de overheid centraal. Maar, kort en goed, als jij morgen iemand aanrijdt doordat je te snel reed, ben jij verantwoordelijk. Niet de overheid omdat die jou niet eerder bekeurde. Net zo goed vinden we dat de industrie verantwoordelijk is voor het structureel vervuilen en vergiftigen van de omgeving.
Terwijl de overheid en Tata Steel juridische kosten als bedrijfskosten kunnen afschrijven, moeten gedupeerde burgers in Nederland de juridische kosten volledig zelf betalen. De advocaat werkt tegen een zeer gematigd uurtarief. Desalniettemin is een flink bedrag nodig. Mede daarom zijn wij stichting Frisse Wind.nu gestart. We zijn hierover in gesprek met fondsen, belanghebbenden en subsidieverleners. Daarnaast hopen wij door middel van donaties een deel van de proceskosten op te halen.
Ja, dat kan. Je kunt het formulier hieronder gebruiken om direct een donatie te doen.
Met het indienen van de strafklacht door Bénédicte Ficq wordt beoogd dat Tata Steel en/of haar bestuurders strafrechtelijk worden vervolgd voor de vervuiling van het leefklimaat van omwonenden. Een strafvervolging wordt ingesteld door het Openbaar Ministerie. De zaak zal dienen voor de strafrechter die beoordeelt of de verdachten zich schuldig hebben gemaakt aan strafbare feiten die staan omschreven in het Wetboek van Strafrecht. De strafrechter kan straffen in de vorm van geldboetes of gevangenisstraf opleggen.
Heel anders is het civiele proces waarin het gaat om de aansprakelijkheid van Tata Steel voor schade die aan omwonenden wordt toegebracht. In dit proces zijn het de omwonenden zelf die Tata Steel bij de civiele rechter ter verantwoording roepen. Dit proces zal namens de benadeelden worden gevoerd door Stichting Frisse Wind die wettelijk de mogelijkheid heeft om als collectieve belangenbehartiger van de omwonenden op te treden.
De massaclaim houdt in dat Frissewind.nu volgens de Wet Afwikkeling Massaschade (WAMCA) optreedt als belangenbehartiger van een grote groep gedupeerden. Wij spreken Tata Steel namens deze groep aan om materiële, immateriële en persoonsschade vergoed te krijgen.
Een massaschadeclaim is een collectieve claim en is dus géén individuele schadeclaim.
Meer informatie: https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2019/12/12/collectief-naar-rechter-voor-schadevergoeding-bij-massaschade
Ja. De massaclaim en de aangifte zijn twee gescheiden procedures met elk een eigen en zelfstandige doelstelling. Voor beide zaken werken we met een volledig gescheiden administratie. De privacy van aangevers en deelnemers aan de massaclaim wordt daarmee gewaarborgd.
Nee. De massaclaim zal worden ingesteld zonder dat u daarvoor kosten in rekening worden gebracht. De kosten worden gedragen door een procesfinancier die recht heeft op een percentage van de schadevergoeding als de zaak succes heeft. Natuurlijk zullen we ons ervoor inzetten dat Tata Steel ook deze kosten moet betalen. Ook als de actie niet doorgaat of mislukt zijn er geen kosten aan verbonden.
Nee, in dit stadium is het niet nodig om persoonlijke documenten te delen. Als de zaak in een verder gevorderd stadium is, zal mogelijk aanvullende informatie nodig zijn.
We garanderen uw privacy volledig. Uw gegevens worden alleen met betrokken advocaten gedeeld. Deze zullen nooit gedeeld worden met Tata Steel of andere derden.
De Nederlandse wetgeving voorziet in voorwaarden waaraan een stichting moet voldoen om als collectieve belangenbehartiger te mogen optreden. Stichting Frisse Wind voldoet aan die voorwaarden. Binnen het bestuur beschikt de stichting bijvoorbeeld over relevante kennis van het aansprakelijkheidsrecht. Er is binnen het stichtingsbestuur geen sprake van betrokken commerciële belangen. De stichting kan beschikken over voldoende financiële middelen om het proces te financieren. Tenslotte vindt de vorming van een Raad van Toezicht plaats waarbinnen expertise aanwezig is die de wet voorschrijft.
Die verplichting bestaat zodra de civiele rechter vaststelt dat Tata Steel jegens de omwonenden aansprakelijk is voor de schade. Stichting Frisse Wind is van mening dat Tata Steel aansprakelijk is voor de schade van omwonenden die gevolg is van de uitstoot van gevaarlijke en hinderlijke stoffen door het bedrijf. In de procedure bij de civiele rechter zal de stichting claimen dat en waarom Tata Steel voor die schade aansprakelijk moet worden gehouden. De rechter zal oordelen op grond van het civiele aansprakelijkheidsrecht dat in het Burgerlijk Wetboek is vastgelegd. Daarbij speelt onder meer de vraag of Tata Steel jegens omwonenden een onrechtmatige daad pleegt door het leefmilieu ernstig te vervuilen. Ook de aan Tata Steel door de overheid verstrekte vergunningen zullen in de juridische discussie een rol spelen. Evenals de overtredingen van vergunningsvoorwaarden die de afgelopen jaren zijn geconstateerd.
Nadat de aansprakelijkheid van Tata Steel in de procedure bij de civiele rechter is vastgesteld, komen in beginsel alle vormen van schade voor vergoeding in aanmerking. Natuurlijk moet wel worden vastgesteld dat de schade verband houdt met het onrechtmatig handelen van het bedrijf. Het kan daarbij bijvoorbeeld gaan om gezondheidsschade, om schade door aantasting van het leefmilieu en om materiële schade aan woningen.
Helaas nemen juridische procedures veel tijd en is het tijdsverloop niet precies te voorspellen. Het hangt bijvoorbeeld af van de proceshouding van Tata Steel en van de beslissingen die de rechter zal nemen. In eerste instantie wordt de procedure bij de rechtbank gevoerd, waarna hoger beroep bij het gerechtshof mogelijk is. In bepaalde gevallen is daarna nog cassatieberoep bij de Hoge Raad mogelijk.