Stichting FrisseWind.nu streeft naar een open en eerlijk gesprek met iedereen die hart heeft voor de gezondheid van onze kinderen. Op deze pagina geven we antwoord op de meestgestelde vragen. Heb je een andere vraag? Mail naar mail@frissewind.nu.
Stichting FrisseWind.nu is opgericht door bezorgde ouders uit de regio Kennemerland. Wij maken ons grote zorgen over de negatieve impact van de staalindustrie in dit drukbevolkte gebied. De stichting wordt gesteund door een brede achterban van (groot-) ouders, inwoners en experts. Meer informatie lees je hier.
Ons doel is een schone en veilige leefomgeving. Voor iedereen. Mens en dier.
TLDR: Wij willen dat de antieke en kankerverwekkende kooksfabriek 2 zo snel mogelijk wordt gesloten.
Concreter: we streven naar een gezonde leefomgeving waarbij de bedrijfsdoelstellingen van de één niet langer ten koste gaan van de gezondheid van vele anderen. Een tijdperk waarin het geven van ruime vergunningen niet meer normaal is, het overschrijden van vergunningen direct wordt gesignaleerd en gehandhaafd. En een tijd waarin bedrijven wel de volle verantwoordelijkheid nemen om werknemers en omwonenden te beschermen.
Nog concreter: de overlast van sommige fabrieken zoals de kooksfabrieken is extreem. Zo klagen we al jarenlang over de enorme stank en loopt het aantal klachten en incidenten alleen maar op. Er worden beloftes gedaan over investeringen in onderhoud, maar de effecten daarvan zullen we pas over jaren merken. Wij vinden dergelijke beloftes niet goed genoeg en willen dat gevaarlijke, ongezonde en achterstallig onderhouden bedrijfsonderdelen worden gesloten.
Klopt. Er zijn veel verschillende groepen bezig met dit onderwerp. Dat geeft wel aan hoe groot de zorgen en frustraties zijn. Dorpsraad Wijk aan Zee werkt vanuit en voor de leefbaarheid van Wijk aan Zee. Stichting IJmondig is ontstaan vanuit een groep milieu experts en ervaringsdeskundigen in de IJmond en houdt zich met name bezig met de kaders rondom milieuwetgeving. Stichting Schapenduinen richt zich op het beschermen van het Natura 2000 gebied. FrisseWind.Nu vertegenwoordigt ouders uit de hele regio Kennemerland. Alle betrokken stichtingen staan in nauw contact met elkaar. En we werken zoveel mogelijk samen.
Ja. Dat kan. Er zijn verschillende manieren om ons te steunen:
Honderd jaar geleden leefden we in een andere wereld. Denk maar aan de dingen van destijds die we nu niet meer normaal vinden. Of andersom, die sindsdien zijn uitgevonden. In de 21e eeuw en in een rijk en ontwikkeld land als Nederland moet je er als burger vanuit kunnen gaan dat je overal veilig kunt wonen en dat je gezondheid beschermd wordt. Dat heel veel mensen ernstige gezondheidsrisico's lopen omwille van het bedrijfsresultaat van één bedrijf is niet van deze tijd.
We zien in dorpen in de nabijheid van de fabriek veel gezinnen vertrekken, omdat de slechte luchtkwaliteit een te grote impact had op hun gezondheid. Maar verhuizen is géén oplossing. Alleen al in de IJmond wonen 160.000 mensen en evenzoveel dieren. Niemand verdient het dat de gezondheid wordt opgeofferd vanwege het resultaat van één bedrijf.
We proberen bewust te leven, maar er zijn zeker gebieden waarop wij zelf nog duurzamer zouden kunnen zijn. We zijn ons bewust van het effect van ons gedrag op anderen en houden ons aan de regels. Als burgers realiseren we ons dat dwang vanuit de overheid soms nodig is om ons gedrag te veranderen. Voor het bedrijfsleven geldt dat des te meer.
Nee. Wij zijn vóór een schone, gezonde leefomgeving en vinden dat de overheid en het bedrijfsleven er samen voor moeten zorgen dat dit gegarandeerd wordt. En dan is 'gezonder' of 'duurzaam' niet voldoende. En ook niet pas over 5 of 10 jaar. We vinden wel dat kooksgasfabriek 2 zo snel mogelijk moet sluiten.
Ooit was Hoogovens een ontzettend innovatief bedrijf waar heel Nederland trots op kon zijn. Maar die tijd is voorbij. Misschien was er sprake van de wet van de remmende voorsprong. Hoe dan ook heeft het de schijn tegen dat door de Indiase aandeelhouders het bedrijf is afgeroomd en er te weinig is geïnvesteerd in onderhoud en nieuwe innovaties. Neem bijvoorbeeld proefinstallatie Hisarna, een innovatieve technologie die met Nederlandse en Europese subsidies is ontwikkeld en nu in India wordt voortgezet.
Het is vervelend om toe te geven, maar nee: dat merken wij niet. Zo is er een hal gebouwd die de grafietregens in Wijk aan Zee, veroorzaakt door werkzaamheden met ROZA-slak, zou stoppen. Volgens Tata Steel zijn de grafietregens sindsdien ook gestopt, maar in de omringende dorpen vinden mensen nog steeds regelmatig allerlei vormen van Tata-stof op onze vensterbanken. In Wijk aan Zee worden de speeltuinen zelfs dagelijks schoongemaakt. Ook de stank is toegenomen. Eind 2020 hing er een paar keer zo’n heftige chemische lucht in Wijk aan Zee en Beverwijk-West, dat bewoners de brandweer belden. Ten slotte was de geluidsoverlast in de zomer van 2020 ernstig, zelfs tijdens een hittegolf kon niet niet met ramen open worden geslapen. Ook de depositie onderzoeken van RIVM in 2021 en 2022 toonden aan: het aantal gevaarlijk stoffen in onze omgeving is niet afgenomen.
Wij kennen de roadmap en de roadmap+ van Tata Steel en zijn gematigd blij met deze investeringen, maar ons vertrouwen dat deze maatregelen voldoende zullen zijn voor een gezonde en veilige leefomgeving op korte termijn, is nihil. Het pakket is in onze ogen ’too little, too late’ en bewijst dat Tata Steel de problematiek al veel eerder had kunnen en moeten aanpakken. Het ontbreekt in de plannen aan concrete doelstellingen en een concrete planning. We lezen eruit dat het bedrijf vooral op dezelfde vervuilende voet verder blijft gaan. Er worden géén rigoreuze maatregelen of aanpassingen aangekondigd die tot acute verbetering zullen leiden.
Oud directeur Henrar zei in een interview in Trouw tot 1,5 miljard euro nodig te hebben voor de verduurzaming van het bedrijf. SSAB heeft een overname afgeblazen omdat Tata Steel IJmuiden nooit op kostenefficiënte wijze binnen de duurzaamheidsstrategie kan passen. De aangekondigde investeringen zijn dan ook een druppel op de gloeiende plaat. Een giftige druppel bovendien, waarbij wij als omwonenden de vrijkomende giftige gassen mogen blijven inademen.
Stichting Frisse Wind.nu werkt nauw samen met non-profit en belangenorganisaties zoals Greenpeace, Dorpsraad Wijk aan Zee, Stichting IJmondig / BODE, Milieuplatform IJmuiden Noord en Gezondheidop1.
Daarnaast werken we op minder structurele basis samen met onder andere Standup for your Rights, stichting Duinbehoud, Urgenda, Client Earth, Mobilisation for the Environment (MOB) en Milieudefensie.
Strafrechtadvocaat Bénédicte Ficq, bekend van o.a. de tabakszaak, klaagt namens tientallen bezorgde burgers en stichtingen de bedrijven Tata Steel en Harsco Metals aan voor het moedwillig schaden van de gezondheid van mens en dier. Het gaat om een gebundelde aangifte bij het Openbaar Ministerie tegen de rechtspersonen en de (ex) leidinggevenden van de fabrieken.
Het staalbedrijf overschrijdt stelselmatig vergunningsvoorschriften en dumpt gewetenloos en opzettelijk gevaarlijke stoffen in de lucht en de bodem van een dichtbevolkt gebied. Daardoor lopen het milieu en de gezondheid van mensen én dieren ernstige schade op. Dit is strafbaar volgens het Wetboek van Strafrecht, artikel 173a. We willen dat de feitelijk leidinggevers hiervoor strafrechtelijk verantwoordelijk worden gesteld. Zo willen we een precedent scheppen om vergelijkbare situaties te voorkomen. In het geval van Tata Steel willen we bovendien dat de ziekmakende vervuiling per direct stopt en dat fabrieksonderdelen die niet functioneren worden gesloten.
Belanghebbende personen en rechtspersonen konden zich tot maart 2021 melden om zich bij de zaak aan te sluiten. Nu het onderzoek loopt is het niet meer mogelijk om je bij de aangifte aan te sluiten.
Het Openbaar Ministerie heeft in februari 2022 aangekondigd een strafrechtelijk onderzoek te starten. Zolang het onderzoek loopt, zullen hier geen uitspraken over worden gedaan.
Je kunt anoniem informatie delen door telefonisch contact op te nemen met TCI van de ILT-IOD. Bel: 070-4564577.
De overheid heeft een belangrijke rol in deze situatie. Zij leggen Tata Steel geen strobreed in de weg om inwoners te vergiftigen en bejubelen de ontwikkelingen bij het bedrijf. Er worden dwangsommen uitgeschreven, maar die kosten vallen in het niets bij het bedrijfsresultaat. Bij het uitschrijven van vergunningen en het programma Tata Steel staat ‘de samenwerking’ tussen Tata Steel en de overheid centraal. Maar, kort en goed, als jij morgen iemand aanrijdt doordat je te snel reed, ben jij verantwoordelijk. Niet de overheid omdat die jou niet eerder bekeurde. Net zo goed vinden we dat de industrie verantwoordelijk is voor het structureel vervuilen en vergiftigen van de omgeving.
Terwijl de overheid en Tata Steel juridische kosten als bedrijfskosten kunnen afschrijven, moeten gedupeerde burgers in Nederland de juridische kosten volledig zelf betalen. De advocaat werkt tegen een zeer gematigd uurtarief. Desalniettemin is een flink bedrag nodig. Mede daarom zijn wij stichting Frisse Wind.nu gestart. We zijn hierover in gesprek met fondsen, belanghebbenden en subsidieverleners. Daarnaast hopen wij door middel van donaties een deel van de proceskosten op te halen.
Ja, dat kan. Je kunt het formulier hieronder gebruiken om direct een donatie te doen.
Met het indienen van de aangifte door Bénédicte Ficq wordt beoogd dat Tata Steel en/of haar bestuurders strafrechtelijk worden vervolgd voor de vervuiling van het leefklimaat van omwonenden. Een strafvervolging wordt ingesteld door het Openbaar Ministerie. De zaak zal dienen voor de strafrechter die beoordeelt of Tata Steel en/of haar bestuurders zich schuldig hebben gemaakt aan strafbare feiten die staan omschreven in het Wetboek van Strafrecht. De strafrechter kan straffen in de vorm van een geldboete of een gevangenisstraf opleggen.
Heel anders is de massaschadeclaim. Dit is een civiele zaak waarin het gaat om de aansprakelijkheid van Tata Steel voor de schade van omwonenden. In dit proces zijn het de omwonenden zelf die Tata Steel bij de civiele rechter ter verantwoording roepen. De rechter kan hier bevelen dat Tata Steel schadevergoeding moet betalen aan de omwonenden. Dit proces wordt namens de benadeelden gevoerd door Stichting Frisse Wind.nu als collectieve belangenbehartiger.
De massaschadeclaim houdt in dat Stichting Frisse Wind.nu volgens de Wet Afwikkeling Massaschade (WAMCA) optreedt als belangenbehartiger van een grote groep gedupeerden. Wij spreken Tata Steel namens deze groep aan om de schade die mensen door Tata Steel hebben geleden vergoed te krijgen. Een massaschadeclaim is een collectieve claim en is dus géén individuele schadeclaim. Samen sta je sterker
Klik hier voor meer informatie over de Wet Afwikkeling Massaschade.
Die verplichting bestaat zodra de civiele rechter vaststelt dat Tata Steel jegens de omwonenden aansprakelijk is voor de schade. Stichting Frisse Wind.nu is van mening dat Tata Steel aansprakelijk is voor de schade van omwonenden die het gevolg is van de uitstoot van gevaarlijke en hinderlijke stoffen door het bedrijf. In de procedure bij de civiele rechter zal de stichting betogen dat Tata Steel voor die schade aansprakelijk moet worden gehouden. De rechter oordeelt op grond van het civiele aansprakelijkheidsrecht dat in het Burgerlijk Wetboek is vastgelegd. Daarbij speelt onder meer de vraag of Tata Steel jegens omwonenden een ‘onrechtmatige daad’ pleegt door het leefmilieu ernstig te vervuilen. Ook de (overtreding van) vergunningen van Tata Steel zullen in de juridische discussie een rol spelen.
Helaas kosten juridische procedures veel tijd en is het tijdsverloop niet precies te voorspellen. Het hangt af van de proceshouding van Tata Steel en van de beslissingen die de rechter neemt. We verwachten dat de procedure bij de rechtbank een paar jaar duurt. Daarna is hoger beroep bij het gerechtshof mogelijk. In bepaalde gevallen is daarna nog cassatieberoep bij de Hoge Raad mogelijk. Wij spannen ons in om zo snel mogelijk tot een oplossing te komen.
Iedereen die schade lijdt, heeft geleden, zal lijden of vreest te zullen lijden als gevolg van hinder, overlast en/of uitstoot van schadelijke stoffen door de staalindustrie in de IJmond kan zich aanmelden. Kort samengevat: Stichting Frisse Wind.nu komt op voor iedereen die schade lijdt door de uitstoot van Tata Steel. Heeft u stress- of angstgevoelens over uw gezondheid of die van uw kinderen? Dan kan u ook deelnemen.
Ja. De massaclaim en de aangifte zijn twee gescheiden procedures met elk een eigen en zelfstandige doelstelling. Voor beide zaken werken we met een volledig gescheiden administratie. De privacy van aangevers en deelnemers aan de massaclaim wordt daarmee gewaarborgd.
Nadat de aansprakelijkheid van Tata Steel in de procedure bij de civiele rechter is vastgesteld, komen in beginsel alle vormen van schade voor vergoeding in aanmerking. Natuurlijk moet wel worden vastgesteld dat de schade verband houdt met het onrechtmatig handelen van het bedrijf. Het kan bijvoorbeeld gaan om gezondheidsschade, om (immateriële) schade door aantasting van het leefmilieu en om materiële schade aan (huur)woningen.
Het gaat hier om alle vormen van schade: schade aan de gezondheid, (huur)woningen en ‘immateriële’ schade, zoals bijvoorbeeld stress- en angstgevoelens of geluids- en/of stankoverlast. Iedereen die is blootgesteld aan de uitstoot komt in aanmerking voor deelname: Stichting Frisse Wind.nu komt op voor de gezondheidsschade van omwonenden. Onderzoekers hebben gebiedsindelingen gemaakt voor de blootstelling aan de uitstoot (zie hier). Als u dicht bij het fabrieksterrein woont in een huur- of koopwoning dan komt u ook in aanmerking. Ook kan het zijn dat u aanvullende kosten heeft gemaakt, zoals schoonmaakkosten of reiskosten omdat u bijvoorbeeld uw kinderen naar een school in een ander gebied moet brengen. Als u twijfelt, neem gerust contact op, dan helpen wij u graag.
Ja. Ook als u verhuisd bent, kunt u zich aanmelden. In de tijd dat u naast de fabriek woonde, bent u blootgesteld aan de uitstoot.
Uw aanmelding helpt ons enorm. Het helpt ons om aan de rechter te laten zien dat de problemen ernstig zijn voor veel mensen. Het helpt ons ook om te laten zien dat Stichting Frisse Wind.nu opkomt voor die belangen. Daarnaast geeft het ons de mogelijkheid om met u in contact te komen en u te betrekken bij de procedure.
In dit stadium is het nog niet nodig om persoonlijke documenten te delen. Als de zaak in een verder gevorderd stadium is, kan mogelijk aanvullende informatie nodig zijn. Het is dus belangrijk om bewijsstukken van eventuele schade te bewaren. Het is niet noodzakelijk dat u aanwezig bent tijdens de zittingen bij de rechter.
Stichting Frisse Wind.nu publiceert updates op de website, deze zijn hier te vinden. Ook informeren wij u via onze nieuwsbrieven. Er worden regelmatig bewonersbijeenkomsten georganiseerd waarbij de stichting updates geeft en er de gelegenheid is om in gesprek te gaan. Ook heeft Stichting Frisse Wind.nu werknemers in dienst die telefonisch contact opnemen met de aangesloten personen, zoals u misschien gemerkt heeft. De mogelijkheid bestaat om zélf contact op te nemen met Stichting Frisse Wind.nu door een e-mail te sturen aan mail@frissewind.nu of te bellen naar 023-2060023. De overige contactgegevens vindt u hier.
De stichting is ook actief op sociale media: LinkedIn, Twitter (X) en Instagram.
De rechter wijst in de procedure een ‘exclusieve belangenbehartiger’ aan die opkomt voor een specifieke groep personen. Alle personen in die groep zijn gebonden aan de uitkomst. U heeft de mogelijkheid om gebruik te maken van een ‘opt-out’. U stuurt dan een verklaring aan de rechtbank in de periode na de aanwijzing van de exclusieve belangenbehartiger. De rechter bepaalt de lengte van deze periode bij het aanwijzen van de exclusieve belangenbehartiger. Na een opt-out doet u niet meer mee met de massaschadeclaim.
De rechter moet nog een beslissing nemen, waardoor een opt-out op dit moment niet mogelijk is. Zodra de rechter die beslissing heeft genomen, zal hierover een bericht worden gepubliceerd.
Heeft u zich eerder aangemeld en wilt u zich toch afmelden? Stuur dan een e-mail naar mail@frissewind.nu o.v.v. "Afmelding massaclaim" en uw volledige naam en adresgegevens.
Nee. De massaschadeclaim wordt ingesteld zonder dat daarvoor bij u kosten in rekening worden gebracht. De kosten worden gedragen door een procesfinancier die recht heeft op een vergoeding als de zaak succesvol is. Zie onze informatiepagina en het compliance statement voor meer informatie over de vergoeding. Stichting Frisse Wind.nu vordert dat Tata Steel ook deze kosten moet betalen. Ook als de actie niet doorgaat of mislukt zijn er geen kosten voor u aan verbonden.
Nee. Stichting Frisse Wind.nu heeft geen winstoogmerk. De bestuurders en de raad van toezicht ontvangen een vergoeding voor hun werkzaamheden, zoals hieronder beschreven.
De massaschadeclaim wordt volledig gefinancierd door Omni Bridgeway S.A. en Redbreast Associates N.V. Frisse Wind heeft de track record en de reputatie van de betrokken procesfinanciers onderzocht en acht hen geschikt om Frisse Wind in staat te stellen de belangen waarvoor Frisse Wind is opgericht behartigen.
Redbreast is een in 2015 opgerichte Nederlandse procesfinancier en heeft ruime ervaring met het financieren van rechtszaken. Zie voor meer informatie de website van Redbreast. Redbreast is gevestigd in Hilversum. Omni Bridgeway is een internationaal opererende procesfinancier met ruime ervaring in (Nederlandse) massaschadeclaims. Omni Bridgeway heeft haar hoofdvestiging in Australië. Zie onze informatiepagina en het compliance statement voor meer informatie over de financiers.
Procederen is duur. Door financiering worden alle risico’s gedragen door de procesfinancier en is het voor ons mogelijk om op te komen van de belangen van de omwonenden voor de rechter zonder dat individuen kosten moeten te maken. In ruil voor het dragen van het risico krijgen de financiers een vergoeding bij succes.
Als de procedure wordt gewonnen, wordt de vergoeding voor de procesfinanciers ingehouden op de totale gerealiseerde compensatie. De omvang van de vergoeding voor de procesfinanciers is in dat geval gelijk aan een aantal keer (een multiple van) het totale toegezegde bedrag van de investering óf een percentage van de uiteindelijke compensatie, waarbij wordt aangesloten bij de hoogste van die twee bedragen. Indien de vergoeding op basis van een percentage wordt berekend, hebben de procesfinanciers aanspraak op een vergoeding van maximaal 25% van de uiteindelijke compensatie. Afhankelijk van de aard van de schikking kan de omvang van de vergoeding voor de procesfinanciers onder omstandigheden meer bedragen dan 25%. Naarmate de uiteindelijke compensatie groter is, neemt het percentage stapsgewijs af naar 15%. Deze vergoeding zal verschuldigd zijn door iedereen die uiteindelijk van de massaschadeclaim profiteert. Het is onze inzet om de (financierings)kosten te verhalen op Tata Steel.
Lees meer over de precieze vergoeding in ons compliance statement. De overeenkomst tussen de procesfinanciers en Stichting Frisse Wind.nu voldoet aan de eisen van de Claimcode 2019.
De leden van het bestuur van Frisse Wind ontvangen sinds 2023 een onkostenvergoeding en een beloning die in redelijke verhouding staat tot de aard en intensiteit van hun werkzaamheden. De leden van de raad van toezicht ontvangen vanaf 2024 elk jaar een redelijke en niet bovenmatige kostenvergoeding en vacatiegeld: een vergoeding voor de werkzaamheden. Voor het overige ontvangen zij geen vergoeding. Meer informatie over de vergoedingen vindt u in ons compliance statement.
Stichting FrisseWind.nu is opgericht door bezorgde ouders uit de regio Kennemerland. Wij maken ons grote zorgen over de negatieve impact van de staalindustrie in dit drukbevolkte gebied. De stichting wordt gesteund door een brede achterban van (groot-) ouders, inwoners en experts. Meer over Frisse Wind.nu is hier te lezen.
We garanderen uw privacy volledig. Uw gegevens worden alleen met betrokken advocaten gedeeld als dat noodzakelijk is voor de procedure. Deze zullen niet gedeeld worden met Tata Steel. De gegevens die nodig zijn voor de onderbouwing van de massaschadeclaim zijn niet naar u te herleiden. Stichting Frisse Wind.nu maakt gebruik van beveiligde systemen van derde partijen voor de administratie van de gegevens (Atabix). Het is mogelijk dat de rechter vraagt om bepaalde gegevens in te zien.
De Nederlandse wetgeving voorziet in strikte voorwaarden waaraan een stichting moet voldoen om als collectieve belangenbehartiger te mogen optreden. Stichting Frisse Wind.nu voldoet aan die voorwaarden. Binnen het bestuur beschikt de stichting bijvoorbeeld over relevante kennis van het (collectieve) aansprakelijkheidsrecht en financiële zaken. Er is binnen het stichtingsbestuur geen sprake van betrokken commerciële belangen. De stichting beschikt over voldoende financiële middelen om het proces te financieren. Tenslotte heeft Stichting Frisse Wind.nu een raad van toezicht met de nodige juridische en financiële expertise.
Stichting Frisse Wind.nu bepaalt de strategie en aanpak in de procedure. Om duidelijk te maken waarvoor de stichting opkomt, en op welke wijze, heeft het bestuur een plan van aanpak opgesteld. Dit plan geeft de hoofdlijnen weer op basis waarvan u kunt beoordelen of de aard en werkwijze van Frisse Wind bij u aansluiten. Lees hierover meer op de informatiepagina van de massaschadeclaim.
Stichting Frisse Wind.nu laat zich voor de massaschadeclaim bijstaan door Finch Dispute Resolution. Finch voert de procedure en behandelt de juridische aspecten van de zaak. De stichting werkt ook samen met Prakken D’Oliveira voor de massaschadeclaim. Wij hebben ons verzekerd van het begrip van de doelstelling van de stichting bij alle advocaten. De advocaten nemen geen instructies aan en zijn onafhankelijk van de procesfinanciers. Verder worden relevante experts ingeschakeld waar dat nodig is.