“Zo blij, enthousiast en opgelucht als mijn man en ik waren toen we het koopcontract van ons huis hadden ondertekend. Zo geschrokken waren we toen we in de eerste weken daadwerkelijk in Wijk aan Zee woonden. Die allesoverheersende geur die uit de fabriek van Tata Steel kwam en in de lucht hing; het was letterlijk misselijkmakend. En heel eerlijk. Ik was in shock. Het was iets wat we nooit eerder had meegemaakt in tíg keren dat we het dorp en de omgeving hadden verkend.
Die stank. Hij komt en hij gaat. En lange tijd ging het ook zo met mijn zorgen. Het was iets wat we - bijna letterlijk - op de koop toe hadden te nemen. Als de wind goed staat, is Wijk aan Zee de fijnste plek op aarde. Maar komt hij uit het (zuid)oosten, dan betekent dat dagenlang alle ramen en deuren gesloten houden. Weinig naar buiten gaan. Met hoofdpijn opstaan. Misselijk naar bed gaan.
We passen ons aan aan hoe de wind waait. Op dagen met westenwind is het hier heerlijk. Maar bij foute wind houden we ramen en deuren gesloten en sluiten we onszelf op in huis.
Zorgwekkend RIVM-rapport
Maar dat moment waarop mijn zorgen weer naar de achtergrond verdwijnen, is er inmiddels níet meer. In 2018 bracht het RIVM een rapport uit naar aanleiding van de grafietregens van Tata Steel eerder dat jaar. Het is een feit dat de uitstoot van Tata Steel hartstikke schadelijk is voor jonge kinderen - ook voor onze 7-jarige zoon Sepp. Het is een feit dat het aantal kankerpatiënten in bepaalde postcodegebieden rondom Tata Steel 50% hoger ligt – mijn buren en kennissen (waaronder oud-medewerkers van Tata zelf) zíjn die mensen. Het is een feit dat verschillende partijen – waaronder huisartsen – al lange tijd de noodklok luiden vanwege de alarmerende gezondheidscijfers. En het is óók een feit dat dit nog maar het begin is van het onderzoek naar de effecten van Tata. Het is het topje van de ijsberg.
Rode vlek op de kaart
Als je op een kaart van Nederland kijkt, waar de grootste milieuvervuiling zit, dan zie je links midden een grote rode vlek. Daar woon ik, samen met mijn gezin. Leven met zulk gevaar en het gegeven dat Tata Steel willens en wetens mensen vergiftigt, vind ik simpelweg een bizarre gedachte. Dat dit kán in een land als Nederland vind ik nog onbegrijpelijker. De overheid schittert in afwezigheid en laat in alle geluiden die je wél hoort baanbehoud van de medewerkers zwaarder wegen dan de algemene gezondheid. Het is een niet te verkroppen gedachte. Daarbij denk ik juíst aan de duizenden mensen die werken in de Tata-fabriek. Wat heb je eraan om je kop in het zand te steken als we vervolgens allemaal vergiftigd worden? En wat heb je aan welvaart en een goed salaris als je de zestig niet gaat halen?
Als ik wegga is het probleem niet opgelost
Als Tata Steel niks aan hun schadelijke uitstoot wil doen, kan ik niet in Wijk aan Zee blijven. Maar elke keer als ik die constatering voor mezelf maak, dan kom ik óók uit op een doodlopend punt. Ik kán mijn huis niet met het geruste hart verkopen als ik het ooit zelf kocht. Helemaal niet aan een ander gezin. Ik kan niet zeggen: kom hier gezellig wonen met je kinderen, het is hier zo mooi. Dat zou liegen zijn. Met weggaan, is het probleem niet opgelost. Ik draag het alleen maar over aan een ander. En dus vecht ik en kom ik op voor een gezond Wijk aan Zee. Met het enorme besef dat het een kwestie is van een lange adem hebben. Op een plek waar dat eigenlijk alles behalve kan.”
Wonen naast Tata is ongezond. Als buren hebben we last van stank, stof en geluid en maken kosten voor schoonmaak, onderhoud en soms zelfs verhuizing. Wij zetten de collectieve massaschadeclaim door. Vindt u ook dat u recht heeft op een vergoeding?